«Миллий тикланиш» ижтимий-сиёсий газетасининг 4-январь сонида эълон қилинган «Исрофгарчилик ва қадрсизлик бу – Иллат» сарлавҳали мақола билан танишиб, анчадан бери ўйлантираётган мулоҳазаларни қоғозга туширдим. Тўғрисини айтганда исрофгарчиликни мен ношукурчилик, манманлик, ҳатто нонкўрлик деб атаган бўлардим...
Сизга яқинда бир тўйда кўрганларимни сўзлаб берсам:
Бироз кечикиброқ борган эканман шекилли чеккароқдан бўлсада жой ажратиб беришди. Шаҳримизнинг энг қиммат, энг ҳашамдор масканларидан бири саналмиш ушбу тўйхонадаги одамни кўриб, рости, ақлинг шошади. Давра ҳам роса қизиган: пойтахтдан келган таниқли санъаткорлару, раққосаларнинг бири қўйиб, иккинчиси саҳнага чиқади.
Бир маҳал даврабоши хонандаю - созандаларни, ўртада ёқа йиртар даражада депсиниб, рақс тушаётганларни бироз тин олишга ундади-да, келин ва куёвнинг оталарини даврага таклиф этди. Ёшлари олтмишни қоралаб қолган икки қуда дастлаб келин куёвга бахту-саодат тилашди.
Шундан сўнг даврабоши ҳар бирларининг қўлига биттадан чиройли биллур гулдонларни бериб, йиғилганларга бу буюмлар ўта камёб ва қимматбаҳолигини-ю, тўй арафасида қудаларнинг махсус буюртмаси билан хориждан келтирилганини таърифлаб кетди. Аммо кутилмаганда уларга юзланди-да «анъанага мувофиқ» икки ёшнинг бахти учун гулдонларни «қурбонлик» қилиш шартлигини уқтира бошлади. Буёғи кўз очиб юмгунча рўй берди, икки қуда бир вақтнинг ўзида биллур гулдонларни ерга уришди… Маст-аласт давра кучли қийқириқлару, чапакларга тўлди.
- Мард одамлар экан – деди ёнимдагилардан бири шеригига.
– Биласанми, бу гулдонларнинг ҳар бири камида 3 минг доллар тураркан.
– Энди келин-куёвга дарду-бало ёпишмайди, – унинг гапини маъқуллади иккинчиси.
Кейинги «саҳна кўриниши» эса бунданам ошиб тушди: Даврабоши энди қуда холаларни ўртага чорлади, улар ҳам ўз навбатида келин-куёвга бахту-иқбол тилашиб, ҳар икки томондан келган аёл қудаларнинг 15 нафарини ўртага чорлашдида бир-бирларига тилла тақинчоқлар улаша бошлашди...
Ўша тўйда кўрганларимдан буён мени қатор саволлар қийнайди: қачондан бери биз бундай аҳволга тушиб қолдик?! Нима бўлаяпти бизга ўзи?! Қаердан пайдо бўляпти бундай «инновацион» одатлар?!
«Инсон ўзини бою-беҳожат сезгач туғёнга тушар» – дея марҳамат қилинади Қуръони Каримнинг «Алақ» сурасида.
Нима, биз – инсон боласи туғёнга туша бошладикми?!
Менимча, шундай, акс ҳолда ҳар бирининг нархи миллий валютамизга чаққанда ўттиз – ўттиз беш миллион сўм турадиган буюмларни одамлар кўз ўнгида чил-чил қилиб, яна бундан ғурурланиб турмасдик. Энг ёмони эса, бу номақулчиликни ёши улуғ кишилар қилаётганидир. Аёлларнинг катта тўйхонада бир-бирларига тилла тақинчоқ улашишларичи? Мақтанчоқлигу - манманликка тўла, бачкана бу одатлар қачондан буён пайдо бўлди тўйларимизда?
Яқинда «Миллий тикланиш» демократик партияси етакчиси Алишер Қодиров ижтимоий тармоқ орқали ҳақ гапни айтди: «Исроф ва қадрсизлик энг катта мусибатларимиздир. Соғлиқ, қадр, имконият ва маблағни игнада йиғиб, белкуракда совурадиган миллатга айланиб қолаётгандекмиз…»
Янаям партия етакчиси ўз фикрларини минг бир истиҳолаю, мулоҳаза билан юмшоқ тарзда билдирди, деб ўйлайман. Гапнинг очиғи, биз кундан-кунга исрофгарчиликдан, унинг дояси бўлмиш уволдан қўрқмайдиган миллатга айланиб қолдик.
Бунда айниқса, элнинг хайру-саховати билан бойлик орттираётган айрим санъатфурушларнинг бошқаларга ўрнак бўлаётгани ачинарли, албатта. Шунинг учун ҳам газетадаги мақолада келтирилган қуйидаги сўзларни миллатга беминнат хизмат қилаётган ҳурматли депутатларимизга қарата айтилган оташин даьват деб билдим: «Жаноб депутатлар, бизни исроф ва қадрсизлик инқирозидан фақатгина кучли қонун қайтариши мумкин».
Чиндан ҳам, токи миллат шани-ю, номига доғ бўлиб тушаётган, иснод келтираётган, энг ёмони кунлар келиб уволи тутиши муқаррар бўлган исрофгарчиликка батамом чек қўювчи қонун зудлик билан ишлаб чиқилиши ва ҳаётга татбиқ этилиши шарт!
Акс ҳолда эрта-кеч деб, ўзимизни алдашда давом этаверамиз.
Сизга яқинда бир тўйда кўрганларимни сўзлаб берсам:
Бироз кечикиброқ борган эканман шекилли чеккароқдан бўлсада жой ажратиб беришди. Шаҳримизнинг энг қиммат, энг ҳашамдор масканларидан бири саналмиш ушбу тўйхонадаги одамни кўриб, рости, ақлинг шошади. Давра ҳам роса қизиган: пойтахтдан келган таниқли санъаткорлару, раққосаларнинг бири қўйиб, иккинчиси саҳнага чиқади.
Бир маҳал даврабоши хонандаю - созандаларни, ўртада ёқа йиртар даражада депсиниб, рақс тушаётганларни бироз тин олишга ундади-да, келин ва куёвнинг оталарини даврага таклиф этди. Ёшлари олтмишни қоралаб қолган икки қуда дастлаб келин куёвга бахту-саодат тилашди.
Шундан сўнг даврабоши ҳар бирларининг қўлига биттадан чиройли биллур гулдонларни бериб, йиғилганларга бу буюмлар ўта камёб ва қимматбаҳолигини-ю, тўй арафасида қудаларнинг махсус буюртмаси билан хориждан келтирилганини таърифлаб кетди. Аммо кутилмаганда уларга юзланди-да «анъанага мувофиқ» икки ёшнинг бахти учун гулдонларни «қурбонлик» қилиш шартлигини уқтира бошлади. Буёғи кўз очиб юмгунча рўй берди, икки қуда бир вақтнинг ўзида биллур гулдонларни ерга уришди… Маст-аласт давра кучли қийқириқлару, чапакларга тўлди.
- Мард одамлар экан – деди ёнимдагилардан бири шеригига.
– Биласанми, бу гулдонларнинг ҳар бири камида 3 минг доллар тураркан.
– Энди келин-куёвга дарду-бало ёпишмайди, – унинг гапини маъқуллади иккинчиси.
Кейинги «саҳна кўриниши» эса бунданам ошиб тушди: Даврабоши энди қуда холаларни ўртага чорлади, улар ҳам ўз навбатида келин-куёвга бахту-иқбол тилашиб, ҳар икки томондан келган аёл қудаларнинг 15 нафарини ўртага чорлашдида бир-бирларига тилла тақинчоқлар улаша бошлашди...
Ўша тўйда кўрганларимдан буён мени қатор саволлар қийнайди: қачондан бери биз бундай аҳволга тушиб қолдик?! Нима бўлаяпти бизга ўзи?! Қаердан пайдо бўляпти бундай «инновацион» одатлар?!
«Инсон ўзини бою-беҳожат сезгач туғёнга тушар» – дея марҳамат қилинади Қуръони Каримнинг «Алақ» сурасида.
Нима, биз – инсон боласи туғёнга туша бошладикми?!
Менимча, шундай, акс ҳолда ҳар бирининг нархи миллий валютамизга чаққанда ўттиз – ўттиз беш миллион сўм турадиган буюмларни одамлар кўз ўнгида чил-чил қилиб, яна бундан ғурурланиб турмасдик. Энг ёмони эса, бу номақулчиликни ёши улуғ кишилар қилаётганидир. Аёлларнинг катта тўйхонада бир-бирларига тилла тақинчоқ улашишларичи? Мақтанчоқлигу - манманликка тўла, бачкана бу одатлар қачондан буён пайдо бўлди тўйларимизда?
Яқинда «Миллий тикланиш» демократик партияси етакчиси Алишер Қодиров ижтимоий тармоқ орқали ҳақ гапни айтди: «Исроф ва қадрсизлик энг катта мусибатларимиздир. Соғлиқ, қадр, имконият ва маблағни игнада йиғиб, белкуракда совурадиган миллатга айланиб қолаётгандекмиз…»
Янаям партия етакчиси ўз фикрларини минг бир истиҳолаю, мулоҳаза билан юмшоқ тарзда билдирди, деб ўйлайман. Гапнинг очиғи, биз кундан-кунга исрофгарчиликдан, унинг дояси бўлмиш уволдан қўрқмайдиган миллатга айланиб қолдик.
Бунда айниқса, элнинг хайру-саховати билан бойлик орттираётган айрим санъатфурушларнинг бошқаларга ўрнак бўлаётгани ачинарли, албатта. Шунинг учун ҳам газетадаги мақолада келтирилган қуйидаги сўзларни миллатга беминнат хизмат қилаётган ҳурматли депутатларимизга қарата айтилган оташин даьват деб билдим: «Жаноб депутатлар, бизни исроф ва қадрсизлик инқирозидан фақатгина кучли қонун қайтариши мумкин».
Чиндан ҳам, токи миллат шани-ю, номига доғ бўлиб тушаётган, иснод келтираётган, энг ёмони кунлар келиб уволи тутиши муқаррар бўлган исрофгарчиликка батамом чек қўювчи қонун зудлик билан ишлаб чиқилиши ва ҳаётга татбиқ этилиши шарт!
Акс ҳолда эрта-кеч деб, ўзимизни алдашда давом этаверамиз.
